اثر تنش خشکی و محلول پاشی عناصر کم مصرف بر ویژگی های فیزیولوژیک و جذب عناصر غذایی در آفتابگردان (helianthus annus l.)

به منظور بررسی اثر محلول پاشی عناصر کم مصرف آهن، روی و منگنز بر میزان کلروفیل، فلورسانس کلروفیل، مقادیر کربوهیدرات و پرولین برگ، جذب عناصر غذایی و ارتباط آنها با عملکرد دانه گیاه آفتابگردان (رقم آلستر) در دو مرحله تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 86-1385 در دانشگاه زابل انجام گرفت. تیمار خشکی بصورت قطع آبیاری در دو مرحله گلدهی و پر شدن دانه به همراه تیمار شاهد (بدون قطع آبیاری) بعنوان عامل اصلی و محلول پاشی عناصر کم مصرف به صورت های مصرف آهن، روی، منگنز، آهن+روی، آهن+منگنز، روی+منگنز، آهن+روی+منگنز بعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه آماری داده ها نشان داد تنش خشکی عملکرد دانه آفتابگردان را به صورت معنی داری کاهش داد و بیشترین میزان کاهش مربوط به مرحله پر شدن دانه ها بود. میزان کاهش عملکرد دانه در این مرحله نسبت به تیمار شاهد معادل 3/24 درصد بود. استفاده از عناصر کم مصرف سبب تغییر معنی داری در افزایش عملکرد دانه نشد. با اعمال تنش خشکی میزان فلورسانس کلروفیل، عدد کلروفیل متر، کربوهیدرات های محلول و پرولین تغییر یافت و بیشترین مقادیر آنها در تیمار خشکی مرحله گلدهی بدست آمد. در بین عناصر کم مصرف بیشترین میزان فلورسانس کلروفیل مربوط به تیمار محلول پاشی آهن، میزان کلروفیل مربوط به تیمار آهن+ منگنز، پرولین مربوط به تیمار روی و کربوهیدرات مربوط به تیمار آهن+روی+منگنز بودند. در این آزمایش برخلاف عنصر روی، بالاترین مقدار عناصر آهن و منگنز در تیمار شاهد و کمترین آنها در طی اعمال تنش خشکی در مرحله پر شدن دانه ها بدست آمدند . از نتایج بدست آمده در این آزمایش می توان نتیجه گیری کرد که تنش خشکی در مرحله پر شدن دانه ها بیشترین کاهش را در عملکرد دانه آفتابگردان باعث شود. هر چند بیشترین میزان فلورسانس کلروفیل و غلظت کربوهیدرات و پرولین در مرحله گلدهی بدست آمد، اما به علت کاهش طول دوره پر شدن دانه ها و نیز عدم جذب کافی عناصر کم مصرف به خصوص منگنز، تاثیر تنش خشکی در مرحله پر شدن دانه ها بیشتر از مرحله گلدهی بود.